Macht en Machteloosheid in relaties.

De mensen die we tegenkomen in ons leven hebben een grote impact op wie we zijn. We merken al heel vroeg in ons leven of we ons geliefd voelen en geaccepteerd om wie we zijn of dat we ons juist afgewezen voelen door de ander. Als kind ga je onbewust om met deze gevoelens en ontwikkel je allerlei overlevingsstrategieën. Deze strategieën worden zo gewoon, je weet eigenlijk niet anders. Je staat er niet bij stil. Je leeft, je doet je dingen… totdat je in je dagelijks functioneren erachter komt dat er iets niet goed werkt. Je snapt er eigenlijk niets van, alles ging toch goed en nu ineens heb je paniekaanvallen, een depressie, een burn-out of je partner vindt het niet meer leuk, etc.

Ineens besef je dat er meer gaande moet zijn. Vaak komen mensen op dat moment bij een hulpverlener/therapeut terecht.
Zo komen ook mensen bij mij in de praktijk. En wat ik merk is dat ontzettend veel mensen geen idee hebben dat hun problematiek van nu erg veel te maken heeft met de problematiek van vroeger die meestal verdrongen is. En veel van die verdrongen gevoelens hebben erg veel te maken met gevoelens van machteloosheid en gevoelens van macht. Ben jij degene die de ander kleineert of ben jij degene die zich laat kleineren? Ben jij de pester of degene die gepest wordt.

Wat is macht?

Ik ben op zoek gegaan naar een definitie van “Macht” en vond de volgende de meest sprekende definitie.

Macht is volgens socioloog Max Weber het vermogen van personen of groepen om andere personen, groepen of zaken de wil op te leggen, eventueel tegen de wensen of belangen van die anderen in. (Wikipedia).

De reden dat ik dit artikel schrijf is om helder te maken dat veel van onze klachten hun oorsprong vinden in een veel diepere laag dan men denkt. Tijdens Hypnotherapie-sessies komen we uit bij de oorzaak van de klachten, de kern van het probleem. En dat lijkt dus erg vaak te liggen in een ver verleden.

De basisgevoelens vanuit ons verleden nemen we mee in ons verdere leven en we kijken ook door die bril naar het leven van nu en de situaties die ons gebeuren.

En… als we dan zelf kinderen krijgen herhalen we onbewust het gedrag van onze ouders of doen het tegenovergestelde, dat even erg is. Bij welke mensen voelde jij je als kind gehoord, begrepen, geaccepteerd? En bij welke mensen voelde jij je gespannen, afgewezen en onbegrepen of zelfs mishandeld?

Ouders en Grootouders.

Je ouders zijn opgevoed door je grootouders vanuit hun principes en overtuigingen. Ingebed in een sociale omgeving met hun eigen normen en waarden. Ook in deze opvoeding was niet alles perfect en hebben jouw ouders hun eigen overlevingsstrategieën gecreëerd. Vanuit hun eigen angsten en onzekerheden hebben ze jou opgevoed. En onbewust nemen kinderen van alles over van hun ouders. Neem alleen al de geloofsovertuigingen waarmee je bent opgevoed en het effect dat dat had/heeft op je leven. Durf je je eigen mening te ventileren of ben je bang om er dan niet bij te horen?

De relatie met je ouders is bepalend voor je verdere leven. Hoe voelt de relatie met je moeder en hoe voelt de relatie met je vader. Is het veilig? Voel jij je geborgen? Voel jij je gezien en gehoord? Ben je bang om over je gevoelens te praten? Heb je het gevoel dat je belangrijk voor hen bent, zijn er thuis regels of bepaal jij wat er gebeurt? Wordt een broer of zus voorgetrokken? Wordt er geweld gebruikt om je te laten gehoorzamen, is een van je ouders angstig? Hebben je ouders veel ruzie, en hebben ze genoeg tijd voor jou?

Hoe het ook was vroeger thuis, het gaat om wat het met jou heeft gedaan. Hoe jij het hebt ervaren. Niet hoe goed je begrijpt waarom de ander deed wat hij deed maar hoe het voor jou was. Thuis ontwikkel jij je overlevingspatronen. Deze duidelijk maken en de bijbehorende gevoelens verwerken is erg belangrijk voor je innerlijke rust en functioneren. Heb jij het gevoel dat je dan je ouders verraadt? Dan heb je zeker geleerd dat jouw gevoelens er minder toe doen dan die van je ouders. Eigenlijk is dit best ernstig, dat betekent dat je dus nooit hebt geleerd om naar je eigen gevoelens te luisteren en deze serieus te nemen. Waarschijnlijk vind je het dan ook erg moeilijk om confrontaties aan te gaan uit angst voor de reactie van de ander. Dit is maar 1 voorbeeld van een overlevings- strategie.

Een aantal thema’s die kunnen spelen in jouw leven zijn:

• Ik doe het nooit goed
• Ik ben niet de moeite waard
• Als ik ben wie ik echt ben dan moeten ze me niet.
• Alleen als ik presteer ben ik de moeite waard.
• Niemand hoort mij
• Wie zorgt er voor mij?
• Ik ben hard en sterk. Ik heb geen hulp nodig. Ik doe het wel alleen.
• Ik voel me nergens thuis
• Ik word erop afgerekend
• Ik word in de steek gelaten
• Ik ben de beste, de mooiste

Acceptatie en machtsmisbruik

Na je ouders ontmoet je broers en zussen. Bij welke broer of zus voelde jij je geaccepteerd en begrepen en bij welke broer of zus voelde jij je afgewezen, vernederd, genegeerd? In sommige gezinnen worden kinderen seksueel misbruikt, mishandeld of op een subtiele manier gemanipuleerd. Er is dan sprake van ernstig machtsmisbruik.

Ouders hebben met elk kind een andere verbinding. Als kind voel je dit en het kan zijn dat je denkt dat een van je ouders een voorkeur heeft voor een van je broers of zussen, meer dan met jou. Je voelt je minder en misschien waardeloos. Waarschijnlijk denk je dat het aan jou ligt. Dat jij degene bent die raar is, niet leuk genoeg is.

Dan heb je de onderlinge relaties tussen elkaar, werd je thuis gepest? Kon je meekomen in het gezin of was jij degene die een soort buitenbeentje was in dat gezin. Het gevoel dat je er niet bij hoort of het gevoel dat je je niet echt thuis voelt in dat gezin?
Met wie had je een goede band en door wie voelde jij je afgewezen, niet begrepen etc. En welk gevoel heb je daar aan overgehouden. Welke conclusie heb je hieruit getrokken?

Vanuit deze thuissituatie heb je al heel veel indrukken opgedaan. En onbewust al conclusies getrokken. Dan ga je naar school, je ontmoet leraren en andere kinderen.

De schoolperiode kan ook voor heel wat nare gevoelens zorgen:

• Kon jij meekomen op school?
• Was je vaak aan het dromen of vaak in een eigen wereld?
• Werd je gepest en durfde je dat thuis te vertellen.
• Had een leraar het voorzien op jou?
• Heb je op school hetzelfde gevoel als thuis, ik hoor er niet bij, ik voel me alleen.
• Ik moet van alles en ik doe het lekker niet.
• Ik ga heel erg mijn best doen
• Ik durf mijn rapport niet te laten zien
• Ik heb buikpijn wanneer ik naar school moet.
• Ik moet laten zien dat ik de beste ben.

Zomaar een aantal zinnen waar je even bij stil kunt staan, wat voelde ik op school, vond ik het leuk, vond ik vervelend, wat raakte je?

Dan ga je naar een sportclub, je ontmoet trainers, docenten en zo. Hoe gingen die met jou om.
Was er veel machtsvertoon door de trainer? Wat voor gevoel had je daarbij?

Wanneer je uit huis gaat omdat je gaat werken, studeren of samenwonen, dan kom je in een iets onafhankelijker positie tav. je ouders. Zij zien je niet, kunnen je niet controleren, je kunt meer je eigen gang gaan. Je gaat met andere mensen om uit andere sociale kringen en je krijgt te maken met andere invloeden. Je begint te zien dat er eventueel ook een andere waarheid bestaat.
Hoe ging het met jou toen je op jezelf ging wonen, leefde je erop los, was je toch bang alleen in de grote wereld, had je vrienden of voelde jij je alleen?

Je ontmoet nu docenten, werkgevers, collega’s, vrienden, misschien een partner? Hoe ging jouw leven verder? Wat waren jouw gevoelens? Stond je nergens bij stil, liep het allemaal als vanzelf, of was het best zwaar om je eigen draai te vinden? Hoe kijk je naar jouw wereld op dat moment?

Partner

Dan ontmoet je misschien een leuke vriend of vriendin, je wordt verliefd en begint een relatie. Het is helemaal geweldig met elkaar totdat een van de twee het toch niet meer helemaal zo geweldig meer vindt. Er komen wat scheurtjes in de droom, er ontstaan ruzies.

Oude patronen vanuit je verleden beginnen hun intrede te doen. De een begint de ander te vernederen, te manipuleren, om zijn eigen gelijk vol te kunnen houden. In een relatie is heel vaak een van de partijen bang om voor zichzelf op te komen omdat de ander hem/haar dan onmiddellijk laat voelen hoe achterlijk en onvolwassen de ander dan niet is. Of vanuit een onbewuste angst dat de ander je dan in de steek laat.
In relaties spelen machtsverhoudingen een erg grote rol. Het komt voor dat de ene partner depressief is omdat deze geen uitweg ziet om het probleem in de relatie op te lossen. Deze persoon voelt zich niet bij machte om voor zichzelf op te komen.
In al deze verhoudingen spelen gevoelens van macht en machteloosheid een rol, soms met grof geweld, soms erg subtiel. Info: Man-Vrouw verhouding  Liefdesrelaties  Relatietherapie

Probeer voor jezelf eens op een rij te zetten hoe patronen vanuit je eigen verleden een impact hebben op je gedrag nu in je dagelijks functioneren, in je relatie, op het werk.
Ook een burn-out heeft maar al te vaak een diepere oorzaak en heeft niet zozeer met het werk zelf te maken als wel met de interactie tussen jou en je baas en tussen jou en je collega’s. Ook het onbewust moeten presteren en daarin geen grenzen durven stellen is een duidelijke oorzaak voor het creëren van een Burn-out. Maar het geen grenzen durven stellen en het moeten presteren komt ook ergens vandaan.

Het gevoel van machteloosheid, het niet jezelf durven zijn en je eigen mening durven uit te spreken, geeft de ander het gevoel dat deze kan bepalen, de macht kan uitoefenen. De ene partner voelt zich inferieur en de ander voelt zich superieur.

Zit jij in zo’n relatie? Doe er iets aan. Werk aan jezelf, aan je eigen kracht.